پرسش :

تکليف سياسي و اجتماعي مردم دربارة انتخابات رياست جمهوري چيست؟

پاسخ :
هر انقلاب كامل سه ركن اساسي دارد كه عبارتند از: 1. برخورداري از يك ايدئولوژي و مكتب پويا و انقلابي 2. مشاركت گسترده، فعالانه و ايثارگرانه مردم از همه طبقات 3. رهبري مورد قبول عموم مردم با ويژگي هاي شخصي همچون نبوغ، اقتدار، صلابت و جسارت در تصميم گيري. در انقلاب اسلامي ايران نيز مشاركت و حضور گسترده مردم از عوامل اصلي و مهم پيروزي بوده است، اكثر انقلاب هاي تاريخ معاصر علي رغم نقش مردم در انقلاب، بعد از پيروزي آن از حضور مردم خالي شد. اما در ايران مردم از اين احساس برخوردارند كه انقلاب متعلق به خودشان است و همواره در صحنه حضور داشته اند.[1]
در صورت ايجاد خلل در هر يك از سه ركن مكتب، رهبري و مردم انقلاب دچار انحراف و آسيب جدي خواهد شد، بنابراين اولين و مهم ترين وظيفه مردم در راه پاسداري از خون شهدا و انقلاب اسلامي، حضور در صحنه و مشاركت جدي و پرشور در انتخابات است. به همان صورت كه در شرايط بحراني جنگ و موشك باران، در انتخابات و تظاهرات هاي ميليوني شركت كردند و توطئه دشمن را خنثي كردند در اين دوره نيز بايد با حضور حداكثري در انتخابات حضور گسترده خود را حفظ كنند.[2]

اهميت انتخابات رياست جمهوري
نهاد رياست جمهوري، مهم ترين نهادي است كه بخش عظيمي از سازو كار تحولات سرنوشت ساز ملت در آن متمركز شده است. بخش اجرايي حكومت اسلامي در دست نهاد رياست جمهوري است و در واقع بيشترين تماس مردم با حكومت اسلامي و بالعكس از همين راه برقرار است. به اين معني كه اگر رئيس جمهوري مقتدر با جديت و تلاش پي گير بر آوردن نيازهاي جامعه و مردم باشد باعث دلگرمي و اميد در دل مردم مي شود.[3]
حضرت امام خميني ره قاعده كلي را براي همة انتخابات به اين گونه ترسيم كرده اند:
وصيت من به ملت شريف اين است كه در تمام ا نتخابات در صحنه باشيد. نگوييد كه ديگران رأي مي دهند من هم بايد رأي بدهم، تو هم بايد رأي بدهي، آن روستايي هم كه در كنار مزرعه خودش كار مي كند بايد رأي بدهد. تكليف است، اين يك تكليف الهي است.[4]
بنابراين مهم ترين وظيفه همه مردم مشاركت در انتخابات است و همه در پيشگاه الهي مسئول هستند. البته تحقيق و مشورت راهكار بسيار مهمي براي تاثير گذارتر شدن حضور مردم در صحنه انتخابات است. حضرت علي ـ عليه السّلام ـ مي فرمايند، «من شاور ذوي الالباب، دلّ علي الصّواب»[5] هر كس با صاحبان عقل و انديشه مشورت كند، به راه راست هدايت مي شود. و از آنجايي كه انتخاب يك فرد، سپردن بخش مهمي از مملكت به دست اوست كه اگر ناباب از كار درآيد، صدمه به اسلام مي زند، جمهوري اسلامي را از بين مي برد، و اين مسئله براي اسلام و مسلمين حياتي است،[6]
بر اين اساس براي انتخاب رئيس جمهور بايد تحقيق و تفحص جدي انجام داد و با افراد مطمئن و آگاه مشورت كرد و اين يك تكليف شرعي است به طوري كه امام راحل (ره) در اين مورد مي فرمايند: «احدي شرعاً نمي تواند به كسي كوركورانه و بدون تحقيق رأي بدهد.»[7] پس بايد با مشورت و تحقيق اصلح را انتخاب كرد و به او رأي داد.
از منظر مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه اي ، اصلح شرايطي دارد که از جمله آنها مي توان به موارد ذيل اشاره كرد: وفاداري به اسلام، جمهوري اسلامي و قانون اساسي، وفادار به ولايت فقيه، برخورداري از شعور و استقلال سياسي، تعهد، تخصص و تجربه، حسن سابقه و عدم احتمال انحراف، شجاعت، ساده زيستي، حامي و خدمتگذار مستضعفين، امانتداري، اخلاق اسلامي و وطن دوستي و حفظ منافع كشور. مقام معظم رهبري نيز به ملاك هايي جهت تعيين فرد اصلح اشاره كرده اند كه بدين شرح است: با كفايت، با نشاط، مؤمن به ملت و اهداف متعالي امام و انقلاب، با حوصله، پيگير، قدر شناس مردم، آگاه به نياز ملت و كشور، رعايت عدالت نسبت به همه مردم كشور، مبارزه با فساد و تبعيض، و خلاصه كسي كه به فكر دين و دنيا و فرهنگ ملت باشد و بتواند بار عظيم پيگيري اهداف مادي و معنوي نظام را بر دوش گيرد.[8]
علاوه بر وظايف فردي مشاركت و تحقيق و تفحص در باره کانديداي اصلح ، مسئوليت اجتماعي ديگري هم بر عهده مردم مي باشد و آن تشويق ديگران به شركت در انتخابات و معرفي فرد اصلح مي باشد.
حفظ آرامش نيز ضرورت ديگري در عرصه انتخابات است. در ايام برگزاري انتخابات و تبليغات، مردم و طرفداران هر كانديدا بايد از كارهايي كه ايجاد تشنج مي كند جلوگيري كنند و با حفظ آرامش و همبستگي به رقابتي منطقي و تبليغاتي آرام و ارائه روحيه برادري و دوستي بپردازند و فرصت سوء استفاده از تفرقه و اختلاف را براي دشمن ايجاد نكنند.
پس از پايان انتخابات، هر كس رأي بيشتري آورد رئيس جمهور همه مردم است و آن افراد و گروه هايي كه به او رأي نداده اند هم بايد او را به عنوان رئيس جمهور منتخب بپذيرند و با همدلي و همكاري فضاي كشور را براي انجام كارها و خدمت به ملت و مردم آماده كنند.

نتيجه گيري
اكنون كه دشمن خواهان كاهش حضور مردم در انتخابات و ايجاد تنش داخلي است عقل حكم مي كند ما در نقطه مقابل آن حركت كنيم و با همبستگي ملي و مشاركت حداكثري، انتخاب اصلح، تشويق ديگران به مشاركت در انتخابات هم توطئه دشمن را خنثي كنيم و هم گام بلندي براي رسيدن به آرمان هاي اقتصادي، فرهنگي، اخلاقي، عدالت اجتماعي و سياست خارجي برداريم.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. انتخابات و مردم، علي شيرازي، قم، خادم الرضا، 1382.
2. انتخابات و دانشگاهيان از ديدگاه امام خميني (ره)، حميد رسايي، تهران، روابط عمومي نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، 1378.

پی نوشتها:
[1] . محمد منوچهر، انقلاب اسلامي، زمينه ها و پيامدها، نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه ها، چ 1، 1380، ص 284.
[2] . همان،‌ص 282.
[3] . مهدي زادگان، داود، تبييني از انتخابات و رسالت رئيس جمهور با الهام از رهنمودهاي رهبر معظم انقلاب، کانون انديشه جوان، ص 36.
[4] . صحيفه، ج 15، ص 59.
[5] . بحار الانوار، ج 77، ص 422.
[6] . صحيفه نور، ج 5، ص 59.
[7] . همان، ج 18، ص 198.
[8] . مقام معظم رهبري، سخنراني در ميان مردم جيرفت و كرمان، روزنامه رسالت 12 و 18 ارديبهشت 1384.
منبع: اندیشه قم